Rabdomioliza jest patologicznym procesem rozpadu mięśni, wskutek którego dochodzi w organizmie człowieka do uszkodzeń – czasem nieodwracalnych. Pomimo tego, że istnieje wiele objawów niespecyficznych, a sam proces może dotykać wielu organów człowieka, najczęściej spotykanymi efektami są uszkodzenia nerek. Wynika to z faktu uwolnienia z rozpadającej się komórki mięśniowej mioglobiny oraz kwasu mlekowego i innych kwasów organicznych do płynu międzykomórkowego.
Rabdomioliza jest terminem określającym rozpad komórek mięśni poprzecznie prążkowanych. Błony komórkowe miocytów ulegają uszkodzeniu i rozpadowi, co skutkuje przenikaniem do krwi białek mięśni oraz jonów. Rozpad mięśni może mieć wiele przyczyn, które pochodzić mogą z wnętrza organizmu, jak również powodowane mogą być przez czynniki zewnętrzne, które mogą mieć charakter urazowy i nieurazowy, choć statystycznie rzecz ujmując, przyczyny nieurazowe stanowią większość przypadków [1]. Wywołać rozpad mięśni może wiele czynników, między innymi te związane z fizycznym oddziaływaniem – czynniki mechaniczne czy termiczne, które powodują upośledzenie dopływu krwi. Do takiego stanu mogą także doprowadzić zatrucia lekami, alkoholem, substancjami psychoaktywnymi, tlenkiem węgla.
Niefizyczne czynniki to takie, w których niedokrwienie jest spowodowane pewnym stanami naszego zdrowia – zator, zakrzep, długotrwałe unieruchomienie, zabiegi chirurgiczne, bardzo duży wysiłek fizyczny, zakażenie, napady padaczkowe.
Czynniki o podłożu genetycznym także mają duże znaczenie, gdyż to one mogą powodować niedobory enzymów metabolicznych biorących udział w przemianach cukrów czy lipidów [2].
Rabdomilioza stanowi więc zespół chorobowy opisujący stan rozległego rozpadu mięśni poprzecznie prążkowanych, co niesie za sobą konsekwencje odczuwalne przez cały organizm. Powikłania, jakie mogą z tego wyniknąć, dotyczą wielu narządów, jednak najczęstszym powikłaniem tego typu patologii jest ostra niewydolność nerek. Dzieje się tak dlatego, że uwolniona mioglobina (pochodząca z rozpadających się mięśni), prowadzi do obturacji cewek nerkowych oraz sama w sobie ma działanie nefrotoksyczne. Najskuteczniejszą terapią w takiej sytuacji jest poddanie pacjenta płynoterapii, by usunąć z nerek jak najszybciej zalegającą mioglobinę, ograniczając tym samym uszkodzenia nerek i komplikacje z nimi związane [2].
fot. panthermedia
Proces etiologiczny
Stan, jakim jest rabdomioliza, to efekt rozpadu miocytów oraz uwolnienia ich zawartości do płynu pozakomórkowego. To właśnie element, który odróżnia rozpad mięśni od zapalenia mięśni, kiedy to pomimo toczącego się w mięśniach stanu zapalnego, nie dochodzi do lizy błon komórkowych, a jedyną konsekwencją jest podwyższenie się poziomu kinazy kreatynowej w surowicy człowieka [2]. Samo istnienie takiego procesu znane jest medycynie od dawna – już w okresie początków XX wieku pojawiają się w literaturze specjalistycznej opisy związane z ofiarami tego schorzenia [2].
