Czym jest triada sportsmenek?

Triada sportsmenek, czyli female athlete triad jest jednym z zaburzeń, które pojawiają się u kobiet, które intensywnie ćwiczą, jednocześnie dostarczając organizmowi niewystarczającą ilość energii. Wbrew nazwie schorzenie dotyka nie tylko sportsmenki uprawiające dyscypliny, gdzie bardzo szczupła budowa ciała jest wręcz pożądana, ale również panie trenujące amatorsko. Triada sportsmenek uznawana jest za stosunkowo nowe zaburzenie. Pierwszy raz opisano ją w 1992 roku podczas warsztatów American College of Sports Medicine. Już pięć lat później uznano, że problem jest bardzo istotny, związany z kilkoma powiązanymi ze sobą zaburzeniami. Triada sportsmenek jest więc skutkiem współzależności trzech istotnych zaburzeń – niskiej podaży energetycznej posiłków, niejednokrotnie związanej z zaburzeniami odżywiania (np. anoreksją czy bulimią), wtórnego braku miesiączki i demineralizacji kości. W 2007 roku triadę zdefiniowano na nowo, wskazując, że jest to tzw. syndrom zbyt niskiej podaży energii, która może (ale nie musi) łączyć się z zaburzeniami odżywiania, podwzgórzowym brakiem miesiączki, osteopenią i osteoporozą.

Co wywołuje triadę sportsmenek?

Pierwszym z nich może okazać się zbyt uboga dieta, wykluczenie wielu produktów, co skutkuje pojawieniem się niedoboru mikroelementów, makroelementów i innych składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Drugą z przyczyn jest niewystarczająca ilość energii dostarczanej wraz z pożywieniem przy jednoczesnym bardzo dużym wydatku energetycznym. Przykładowo bieganie czy intensywna jazda rowerem generują duży wydatek energetyczny. Kobieta często może nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że je za mało lub jej posiłki są niedostosowane pod względem wartości energetycznej. Organizm adaptuje się do nietypowej sytuacji, przez co na początku nie widać braków w diecie. Bardzo intensywny wysiłek fizyczny może spowodować, że kobieta nie będzie odczuwała głodu, a w konsekwencji będzie jadła po prostu za mało.

Skutki traidy: groźne zaburzenia miesiączkowania

Problemy z występującymi zaburzeniami miesiączkowania dotyczą nawet około 5% populacji kobiet na świecie. Co ciekawe, szacuje się, że nawet 66% kobiet uprawiających sport doświadczyło problemu z zaburzeniami miesiączkowania. O braku miesiączki mówimy, gdy u kobiety powyżej 16. roku życia występuje jedno lub mniej krwawień miesięcznych w skali roku, zaś u dziewcząt >14. roku życia brak miesiączki i rozwoju piersi.

Aktywność fizyczna u kobiet, fot. panthermedia

Co istotne, aby wskazać, że zaburzenia miesiączkowania są skutkiem zbyt dużego wysiłku fizycznego lub zaburzeń odżywiania, należy wykluczyć przyczyny o podłożu ginekologicznym i endokrynologicznym. Zaburzenia miesiączkowania mogą prowadzić do bezpłodności, której leczenie może z kolei okazać się bezskuteczne.