Rabdomioliza jest patologicznym procesem rozpadu mięśni, wskutek którego dochodzi w organizmie człowieka do uszkodzeń – czasem nieodwracalnych. Pomimo tego, że istnieje wiele objawów niespecyficznych, a sam proces może dotykać wielu organów człowieka, najczęściej spotykanymi efektami są uszkodzenia nerek. Wynika to z faktu uwolnienia z rozpadającej się komórki mięśniowej mioglobiny oraz kwasu mlekowego i innych kwasów organicznych do płynu międzykomórkowego.
Zdecydowanie większym problemem są pacjenci, którzy są nieprzytomni – wówczas badanie przedmiotowe jest mocno ograniczone, a jedyne, co można stwierdzić w badaniu fizykalnym, jest sztywność i obrzęk. Niekiedy można także zauważyć zmiany na skórze, które przyjmują postać pęcherzy czy też zmian barwnikowych. Decydujące wówczas są badania laboratoryjne, z których największe znaczenie ma poziom kinazy kreatynowej (CK). Warto jednak wspomnieć, że stężenie to jest także podwyższone w przebiegu zawału mięśnia sercowego oraz udaru, jednak są zasadnicze różnice – wartość referencyjna, która dla zawału mięśnia sercowego wynosi około kilku tysięcy, a przy rabdomiolizie sięga rzędu kilkudziesięciu tysięcy. Poziom CK, który ma znaczenie dla diagnozy, pojawia się we krwi po około 6 godzinach od zadziałania czynnika uszkadzającego, by osiągnąć swój szczyt aktywności po dobie [2].
Leczenie i terapia
Pierwszym krokiem w leczeniu rabdomiolizy jest przyjęcie pacjenta z objawami do szpitala, po czym usunięcie czynnika powodującego patologiczne procesy. Obserwacja zwykle przebiega na oddziale intensywnej opieki medycznej, a sama płynoterpia prowadzona jest już od momentu postawienia diagnozy i rozpoznania. Zaleca się także dodawanie do podawanych płynów wodorowęglanu sodu, co ma na celu podwyższenie pH, by uniknąć wytrącaniu się mioglobiny i kwasu moczowego. Ważne jest także kontrolowanie poziomu potasu we krwi, by racjonalnie zaplanować terapię i nie doprowadzić do uszkodzenia innych struktur organizmu. Ponadto należy pamiętać o zmniejszaniu bólu chorego oraz o zapewnieniu odpowiedniej saturacji [2].
Na chwilę obecną medycyna nie dysponuje wypracowanym protokołem postępowania w przypadku zdiagnozowaniu rabdomiolizy. Ważne, by postępowanie było szybkie i skuteczne, choć same działania terapeutyczne są wynikiem obserwacji, doświadczeń oraz badań retrospektywnych [3].