Egzotyczne podróże nie są już formą spędzania wolnego czasu tylko dla wybrańców. Tanie loty i wycieczki z biur podróży mają coraz bardziej atrakcyjne ceny, zwiększając dostępność odwiedzania nawet najdalszych zakątków świata. Wiele osób decyduje się na ofertę „last minute” w tropiki, która zazwyczaj gwarantuje wymarzoną pogodę, ciepłą wodę w akwenie i beztroski odpoczynek bez jakiegokolwiek pośpiechu. Brzmi bajkowo, prawda? Wspomnienia pozostają piękne, jednak kilka dni lub tygodni po powrocie może się okazać, że pod względem zdrowotnym czeka nas trudny okres...

Co można „przywieźć” z tropików?

Gorączka po powrocie z wakacji z dalekich miejsc nie zawsze związana jest z chorobą tropikalną. Niemniej jednak u każdej osoby, która w wywiadzie zgłasza podróż w tropiki w ostatnich kilku tygodniach, powinno się diagnozować pod kątem chorób tropikalnych. Należą do nich: denga, dur brzuszny, malaria, zakażenie wirusem Zika, gorączka zachodniego Nilu, żółta gorączka, biegunka podróżnych, gorączki krwotoczne. Nie należy lekceważyć gorączki i tłumaczyć jej zmianami stref klimatycznych, długą podróżą oraz zmęczeniem lub przeziębieniem.

Oczywiście nie zawsze podwyższona temperatura świadczy o zakażeniu niebezpiecznym wirusem czy bakterią. Może być ona wynikiem chorób powszechnie występujących (niezależnie od strefy klimatycznej). Do tych chorób należy: grypa, odra, mononukleoza zakaźna, infekcje dróg oddechowych, moczowych, zakażenie układu nerwowego, gruźlica, rzeżączka, zakażenie HIV, choroby dermatologiczne.

Jakie objawy oprócz gorączki powinny być alarmujące?

Oprócz gorączki, która może pojawić się kilka dni, a nawet tygodni po powrocie z wakacji, mogą pojawić się inne objawy, których nie powinno się lekceważyć. Do najczęstszych należy wysypka skórna o charakterze plamek, grudek, wybroczyn, wymioty, ból brzucha, głowy, gardła. Stan zapalny może obejmować węzły chłonne z ich powiększeniem oraz stawy z nasiloną bolesnością, ociepleniem i tkliwością. Do objawów, które powinny natychmiast kierować na oddział ratunkowy należą zawroty głowy, omdlenia, zaburzenia świadomości, duszność, zaburzenia widzenia, równowagi, chodu. Żółtaczka może być objawem zakażenia wirusowego i uszkodzenia wątroby.

Najczęstsze choroby tropikalne a region geograficzny świata

Malaria – jedna z najczęstszych chorób zakaźnych z grupy tropikalnych. Wywoływana przez pierwotniaka z grupy Plasmodium. Do zakażenia dochodzi podczas ukłucia przez komara, który wraz ze śliną wprowadza do krwiobiegu człowieka zarodźce malarii. Region geograficzny malarii: Afryka Subsaharyjska, Azja Południowo-Wschodnia, Środkowo-Południowa, Karaiby, Ameryka Środkowa i Południowa. Przed wyjazdem do krajów z dużym ryzykiem zakażenia konieczne jest wprowadzenie profilaktyki lekami antymalarycznymi.

Denga – tropikalna choroba infekcyjna, wywoływana przez wirus Dengi, przenoszony przez różne gatunki komarów. Objawy mogą być łagodne od tych podobnych do grypy po ciężką, krwotoczną gorączkę, z hipowolemią prowadzącą w skrajnych przypadkach do wstrząsu. Obszar geograficzny obejmuje Azję, Amerykę Środkową i Południową, Afrykę i Australię. Nie istnieje skuteczna szczepionka przeciwko Dendze, ważna jest więc ochrona przed komarami polegająca na stosowaniu repelentów i moskitierów.

fot. panthermedia

Dur brzuszny – bakteryjna choroba wywołana pałeczkami z grupy Salmonella. Źródłem zakażenia może być brudna woda lub skażona surowa żywność. Charakteryzuje się wysoką gorączką (do 40 C), silnymi bólami brzusznymi oraz wysypką. Podczas wyjazdu konieczna jest odpowiednia higiena rąk, dokładne mycie warzyw i owoców, ostrożność przy kupowaniu i przygotowaniu posiłków. Możliwa jest także szczepionka, która daje odporność na 3 lata. Do regionów geograficznych z ryzykiem zakażenia należy Azja Środkowo-Południowa oraz Afryka.

Riketsjozy – choroby o etiologii bakteryjnej przebiegające głównie z gorączką. Należą do nich: tyfus plamisty, gorączki plamiste, dur zaroślowy. Jest to główna przyczyna gorączki po pobycie w Afryce Południowej.

Zakażenie wirusem Zika  – wirus przenoszony przez komary. Pochodzi z Afryki, rozprzestrzenił się jednak na inne kontynenty i w większości regionów świata prawdopodobne jest zakażenie. Charakteryzuje się objawami grypopodobnymi, z wysypką, zazwyczaj objawy są łagodne. Może być niebezpieczny dla kobiet w ciąży, odnotowano przypadki małogłowia u dzieci kobiet zakażonych tych wirusem.