Co to jest kamień nerkowy?

Kamień nerkowy, nazywany również złogiem, to struktury zbudowane z różnych związków – np. wapnia, pochodnych szczawianów, fosforanów, cystyny czy kamienie moczanowe. Kamienie mogą przybierać różnorodne kształty, przy czym mogą umiejscowić się zarówno w nerce, pęcherzu moczowym, jak i przewodach moczowych. Kamienie nerkowe mogą przybierać różną wielkość – od kilku milimetrów do nawet kilku centymetrów – wtedy niezbędna jest pomoc specjalisty.

Kamienie a częstotliwość ich występowania

Szacuje się, że blisko 12% ludności boryka się z problemem pojawiających się kamieni nerkowych. Najczęściej diagnozuje się kamienie szczawianowe, wapniowe lub szczawianowo-wapniowe. Szacuje się, że tego typu kamienie diagnozowane są u blisko 80% chorych. Kamienie tego rodzaju powstają u osób, których dieta jest bogata w białko zwierzęce oraz źródła szczawianów, takich jak szpinak, rabarbar, szczaw czy… mocna herbata.

Jak rozpoznać kamicę?

Kamica przebiega zazwyczaj bezobjawowo. Niespecyficzne objawy, które mogą się pojawić, to bóle pleców i nawracające zapalenia pęcherza moczowego. W skrajnych przypadkach może pojawić się kolka nerwowa. Kluczowe jest rozpoznanie – badanie USG oraz badanie radiologiczne pozwalają zweryfikować obraz nerek i uwidocznić, gdzie znajduje się złóg będący przyczyną problemów. Urolog, zlecając wykonanie badania radiologicznego, jest w stanie zlokalizować zarówno umiejscowienie, jak i wielkość kamieni. Wyniki z badania radiologicznego i USG pozwalają na ocenę prawidłowego funkcjonowania układu moczowego. W sytuacjach wątpliwych niezbędne może okazać się wykonanie badania radiologicznego z użyciem kontrastu.

Leczenie kamieni nerkowych

Tzw. leczenie zachowawcze dotyczy małych kamieni. Terapia tego typu polega na „zmuszeniu” nerek do wydalania dużej ilości moczu i zastosowania tzw. „uderzeń wodnych”. W przypadku większych kamieni stosuję się m.in.

• kruszenie i rozbijanie kamieni nerkowych falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo – tzw. zabieg ESWL. Zabieg tego typu polega na generowaniu fali uderzeniowej i „skupieniu” jej w miejscu, gdzie znajduje się kamień. Do zabiegu usuwania kamieni przy użyciu metody ESWL kwalifikują się kamienie o wielkości do około 1 cm. Skuteczność zabiegu zależy od wielkości kamienia, jego budowy oraz umiejsciowienia,
• ureterorenoskopia – kruszenie kamieni przy wykorzystaniu wziernika – operacja wykonywana w częściowym znieczuleniu, polega na wprowadzeniu do moczowodu cienkiego wziernika. Po uwidocznieniu złogu użyty zostaje laser lub urządzenie ultradźwiękowe, które „kruszy” kamień. Okruchy są zbierane przy użyciu kleszczy,
• leczenie operacyjne – polega na nacięciu skóry i wypreparowaniu nerki/moczowodu w znieczuleniu,
• kruszenie kamieni przy wykorzystaniu przezskórnego nakłucia nerki – zabieg polega na wykonaniu nakłucia od strony pleców nerki, poszerzeniu otworu i delikatnego usunięcia złogu.