Dieta ketogeniczna zmienia sposób odżywienia, zastępując węglowodany tłuszczami. Jakie są wady i zalety diety ketogenicznej? Czy ten rodzaj diety jest bezpieczny?
Spis treści:
- Piramida zdrowego żywienia
- Fizjologia w diecie ketogenicznej
- Dieta ketogeniczna: minusy
- Dieta ketogeniczna jako wskazana w niektórych przypadkach klinicznych
- Pacjenci onkologiczni
Piramida zdrowego żywienia
Piramida zdrowego żywienia opracowana jest przez Instytut Żywności i Żywienia wskazuje, jakie produkty powinny być spożywane częściej, a jakie rzadziej, tak aby zapewnić optimum. Podstawę piramidy stanowią węglowodany – chleby, makarony, kasze, ziemniaki. W przypadku diety ketogenicznej piramida ulega odwróceniu. Węglowodany są zastępowane tłuszczami. Główne założenia diety ketogenicznej to nie tylko eliminacja węglowodanów, ale zastąpienie posiłków zawierających cukier (czyli np. również warzyw i owoców) przez wysokiej jakości tłuszcze. Szczególnie poleca się spożywanie oliwy z oliwek i oleju z awokado. Dieta ketogeniczna ma za zadanie naśladować stan głodówki polegający na wytwarzaniu ciał ketonowych z tłuszczu.
Fizjologia w diecie ketogenicznej
W przypadku spożywania produktów zawierających w składzie węglowodany, ze światła jelita do krwioobiegu wchłaniana jest glukoza. Glukoza stanowi główne paliwo organizmu. Nadmiar glukozy może ulec przemianie do tłuszczów. Dodatkowo glukoza przetwarzana jest również do glikogenu, który stanowi „paliwo zapasowe” organizmu. Glikogen stanowi magazyn energii na ok 10-12 godzin. Jeśli przez ten czas organizm nie otrzyma posiłku, glukoza będzie pozyskiwana z rozpadu białek, tłuszczu i mleczanów. Po kilku dniach metabolizm przestraja się, a głównym paliwem stają się ciała ketonowe będące produktem spalania tłuszczu.
Dieta ketogeniczna: minusy
Jak wskazują lekarze i dietetycy, dieta ketogeniczna powinna być prowadzona rozważnie, pod okiem specjalistów. Dieta bogatotłuszczowa może powodować podwyższenie stężenia cholesterolu. Nie należy wdrażać tej diety u osób, które cierpią na niewydolność wątroby. Minusami stosowania diety keto jest fakt, że organizm wielu osób po prostu nie toleruje diety bogatej w tłuszcze. Objawami nietolerancji są bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia. U niewielkiej grupy osób może dojść do zaburzeń elektrolitowych, niedobiałczenia, niedocukrzenia, obrzęku nerek i wątroby, a nawet do kardiomiopatii. Dieta może prowadzić również do niedoboru mikroelementów.
Dieta ketogeniczna, fot. panthermedia
Dieta ketogeniczna jako wskazana w niektórych przypadkach klinicznych
Padaczka
Okazuje się, że dieta ketogeniczna przynosi bardzo pożądane rezultaty u pacjentów cierpiących na padaczkę. Ciała ketonowe, które wytwarzane są w czasie stosowania diety keto, oddziałują na układ nerwowy, prowadząc do zmniejszenia pobudliwości neuronów. Nie wiadomo, w jaki sposób to się dzieje. Znaczny, zauważalny efekt występuje po 2 tygodniach podwyższonego stężenia ciał ketonowych (ketozy). Organizm zdąży przestawić tor metaboliczny komórek nerwowych poprzez zmianę aktywności genów. Przypuszcza się również, że samo ograniczenie glukozy hamuje pobudliwość komórek nerwowych.
Pacjenci onkologiczni
Dieta, w której dominują kwasy tłuszczowe średniołańcuchowe, może znaleźć zastosowanie u pacjentów onkologicznych. Potwierdzono, że wzrost złośliwych guzów OUN został zahamowany po wdrożeniu diety keto. Czym jest to uwarunkowane? Przede wszystkim tym, że wiele nowotworów do wzrostu potrzebuje glukozy. Jej ograniczenie wpływało na zahamowanie wzrostu nowotworów. Komórki nowotworowe nie są w stanie spalać ani ciał ketonowych, ani tłuszczów, stąd wydaje się, że ograniczenie podaży glukozy w diecie może w pewien sposób „zagłodzić” nowotwór.
